Επιστολή Νο 5 - 12.3.07

Από κ. Κώστα Σκιαδά
Αθήνα, 12 Μαρτίου 2007

Κύριε Δαμανάκη,

Αρχής γενομένης από του Νοεμβρίου 2005 και σε συνέχεια της από 21 Νοεμβρίου 2005 επιστολής μου, ανταλλάξαμε επιστολές, το ύφος των οποίων ήταν σε αρκετά σημεία έντονο. Των θεμάτων αυτών κατέστησαν, εξάλλου, κοινωνοί και οι μέτοχοι της Τράπεζας με την από 12 Απριλίου 2006 επιστολή σας. (Σημείωση: Ενημέρωση Μετόχων Νο 26).

Με λύπη μου διαπιστώνω ότι εμμένετε στο αλάθητο των απόψεων σας, επαναλαμβάνοντας απειλές που δηλώνουν έλλειψη πειστικών επιχειρημάτων και παρουσιάζοντας τη δίκαιη αντίδραση μου ως επιθετική, ενώ γνωρίζετε καλά ότι είναι αμυντική (βλ. παράγραφο 10 και 7 αντιστοίχως, σελίδα 1 της από 12 Απριλίου 2006 επιστολής σας). Ταυτόχρονα, απορρίπτετε με περισσή αυτοπεποίθηση τους προβληματισμούς μου, τους οποίους καλόπιστα σας είχα εκθέσει και οι οποίοι αφορούν, κατ’ουσίαν, θέματα εσωτερικών διαδικασιών και εσωτερικού ελέγχου της Τράπεζας. Σχετικώς αναφέρομαι στην εννεασέλιδη ομιλία μου, που ανέγνωσα στη Γενική Συνέλευση της Τράπεζας στις 31 Μαρτίου 2006, αντίγραφο της οποίας σας παρέδωσα και αποσπάσματα της οποίας, επιλεγέντα από σας, καταχωρήθηκαν στα πρακτικά της Γενικής Συνέλευσης.

Ευθύς εξ αρχής θέλω να σας τονίσω ότι σκοπός της επιστολής μου είναι να επισημάνω θέματα της Τράπεζας, ως προς τα οποία επιβάλλεται βελτιωμένη, σώφρων και συλλογική αντιμετώπιση, στο πνεύμα του εσωτερικού πλουραλισμού που πρέπει να διακρίνει ένα τραπεζικό οργανισμό, με σκοπό να προληφθούν στο μέλλον ατοπήματα και να διασφαλισθεί η θέσπιση μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου που θα μας επιτρέπουν όλους, πρωτίστως εσάς που διοικείτε την Τράπεζα, αλλά και εμάς τους μετόχους, να νιώθουμε ασφαλείς.

Θα αρχίσω με το θέμα της Probank Leasing, που απετέλεσε και την αιτία της πρώτης μου επιστολής, με την οποία έθετα ζητήματα διαφάνειας ως προς την όλη τηρηθείσα διαδικασία. Στην από 12 Απριλίου 2006 επιστολή σας αναφέρετε ότι αναλώνομαι σε αόριστες κατηγορίες, αγνοώντας τα ερωτήματα που σας είχα θέσει. Έτσι, δεν απαντήσατε επί της ουσίας στα ερωτήματα μου αυτά, όπως π.χ. σχετικά με τη χορήγηση δανείων σε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας για την απόκτηση μετοχών της PROBANK LEASING (βλ. σελ. 3 εννεασέλιδης επιστολής μου, που κατατέθηκε στα πρακτικά της Γενικής Συνέλευσης της 31 Μαρτίου 2006). Για το λόγο αυτό θα αναφερθώ στη συνέχεια σε σειρά διατάξεων της νομοθεσίας, που είναι κρίσιμες σε σχέση με πράξεις ή παραλείψεις της Διοικήσεως της Τράπεζας και θα σας παρακαλέσω αυτή τη φορά να επιδείξετε την προσοχή και επιμέλεια που οφείλετε και αρμόζει στο αξίωμα σας και να απαντήσετε στα καλοπροαίρετα προβαλλόμενα ερωτήματα μου, χωρίς να τα αντιπαρέλθετε σιωπώντας, όπως επράξατε στο παρελθόν.

Αρχικώς, λοιπόν, θα ήθελα να σας γνωστοποιήσω την ανησυχία μου ως προς τη νομιμότητα της σύστασης της εν λόγω εταιρίας, σε σχέση με το άρθρο 23α του κ.ν. 2190/1920. Συγκεκριμένα, η παράγραφος 2 του άρθρου αυτού απαγορεύει τη σύναψη συμβάσεων μεταξύ του νομικού προσώπου της εταιρίας και ιδρυτή ή μέλους της διοίκησης της, χωρίς την προηγούμενη έγκριση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων, η οποία παρέχεται αν δεν αντιταχθεί το1/3 του παρισταμένου και εκπροσωπουμένου μετοχικού κεφαλαίου. Παραβίαση της διάταξης αυτής συνεπάγεται απόλυτη ακυρότητα των συμβάσεων και επισύρει τις ποινές του άρθρου 58α του κ.ν. 2190/1920. Θα σας υπενθυμίσω, επίσης, ότι τα μέλη του Δ.Σ. που παραβιάζουν το άρθρο 23α ευθύνονται απέναντι στην εταιρία από αδικοπραξία (914 ΑΚ). Στη νομική θεωρία κατονομάζεται, μάλιστα, ρητώς και ειδικώς ως απαγορευμένη σύμβαση και «η σύσταση προσωπικής ή κεφαλαιουχικής εταιρίας ανάμεσα στην ανώνυμη εταιρία και ιδρυτή ή μέλος της διοίκησης της».

Στην εξεταζόμενη περίπτωση, από το υπ’αρ. 40.385/6/3/2002 συμβόλαιο, βάσει του οποίου συστάθηκε η θυγατρική της Τράπεζας εταιρία «Probank Χρηματοδοτικές Μισθώσεις Ανώνυμη Εταιρία» (Probank Leasing), προκύπτει πως για την ίδρυση αυτής της εταιρίας συνεβλήθησαν με την Τράπεζα και μέλη του Διοικητικού της Συμβουλίου, ήτοι ο κ. Πέτρος Σεπετάς και ο κ. Μαρίνος Παράβαλος, καθώς και ορισμένοι εκ των ιδρυτών μετόχων της. Δεν έχει τεθεί υπόψη μου πρακτικό Γενικής Συνέλευσης, από το οποίο να προκύπτει πως η εν λόγω σύμβαση είχε εγκριθεί από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων της Τράπεζας. Είναι αυτονόητο ότι μια τέτοια απόφαση της Γενικής Συνέλευσης θα έπρεπε να κατονομάζει ρητώς και ειδικώς τα πρόσωπα του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας, καθώς και τους ιδρυτές της, οι οποίοι θα συμβάλλονταν μαζί της για την ίδρυση της Probank Leasing. Διορθώστε με αν μου διαφεύγει τέτοια απόφαση. Και σε τέτοια, όμως, περίπτωση, αντί να επικαλείσθε ως αυτονόητο και φυσικό επιχείρημα αυτό της προστασίας των προσωπικών δεδομένων (βλ. την από 12 Απριλίου Ενημερωτική Επιστολή σας υπ’ αρ. 26), θα έπρεπε να σκύψετε με προσοχή στο θέμα του άρθρου 23α του κ.ν. 2190/1920, που βρίσκεται πίσω από την προβληματική που σας έχω θέσει, και να δώσετε σε όλους μια πειστική απάντηση. Γιατί, βεβαίως, η ίδρυση μιας εταιρίας Leasing δεν αποτελεί τρέχουσα συναλλαγή μιας τράπεζας. Έχετε προβληματιστεί, με το επιτελείο σας, πώς θα αντιμετωπίσει ο ανάδοχος που θα διενεργήσει το νομικό έλεγχο, ενόψει πιθανής μελλοντικής εισαγωγής των μετοχών της Τράπεζας στο χρηματιστήριο, το θέμα αυτό;

Εσείς, όμως, αντιπαρήλθατε το θέμα που καλόπιστα σας έθεσα, κατηγορώντας με, ουσιαστικώς, που τόλμησα να φτάσω μέχρι του σημείου να απευθύνω εξώδικη πρόσκληση στο Δ.Σ. της Τράπεζας και να θέσω θέμα ίσης μεταχείρισης των μετόχων, λες και η Τράπεζα που διοικείτε είναι υπεράνω νόμων και δεν επιτρέπεται να δέχεται υποδείξεις και επισημάνσεις από μετόχους, οι οποίοι κρίνουν ότι τα συμφέροντα τους θίγονται από παραβατική συμπεριφορά. Κι όμως, τα πράγματα δεν είναι –φεύ- τόσο απλά όσο υπαινίσσεστε στην από 12 Απριλίου 2006 επιστολή σας. Το θέμα του κύρους της σύμβασης για την ίδρυση της εταιρίας Leasing, πέρα από την προβληματική του άρθρου 23α, εδράζεται και σε ευρύτερες αρχές του δικαίου των εμπορικών εταιριών και, ιδιαιτέρως, σε εκείνη της ισότητας, όπως η τελευταία απορρέει από το άρθρο 30 παρ. 1 του κ.ν. 2190/1920, αλλά και από το γενικότερο πνεύμα που διέπει την εμπορική νομοθεσία. Η αρχή της ισότητας δεν περιορίζεται μόνο στην ισότητα των μετοχικών δικαιωμάτων («καταστατική αρχή της ισότητας»), αλλά έχει ευρύτερο περιεχόμενο, το οποίο συνίσταται στην απαγόρευση αυθαίρετης και χωρίς αντικειμενική δικαιολόγηση άνισης μεταχείρισης των μετόχων. Αποφάσεις ή ενέργειες των εταιρικών οργάνων, οι οποίες θίγουν την αρχή της ίσης μεταχείρισης, δεν είναι νόμιμες. Αλλά και αντίστροφα, παραχώρηση σε ορισμένους μετόχους περισσότερων δικαιωμάτων ή πλεονεκτημάτων από τους άλλους είναι σύννομη εφόσον η ενέργεια αυτή είναι ουσιαστικά δικαιολογημένη.

Μπορεί, λοιπόν, κανείς έτσι απλά – όπως επιχειρείτε με τις επιστολές σας – να αντιπαρέλθει το θέμα της συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της συσταθείσας θυγατρικής εταιρείας, κατά τρόπο προνομιακό, ορισμένων μετόχων-ιδρυτών και μελών του Δ.Σ. της μητρικής εταιρείας, εις βάρος των υπολοίπων μετόχων, και ιδιαιτέρως ελλείψει της απαιτούμενης έγκρισης; Δεν τίθεται θέμα παραβίασης της αρχής της ίσης μεταχείρισης, όπως η τελευταία απορρέει από τη φύση της μετοχικής σχέσης;

Επιθυμώ να επαναλάβω ότι θέτω τα ζητήματα αυτά όχι για να ξεκινήσω αντιδικία μαζί σας και με τη διοίκηση της Τράπεζας, αλλά για να κρούσω κώδωνα κινδύνου. Η PROBANK είναι τράπεζα και υπόκειται, ως γνωστόν, στην εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Δεν χρειάζεται, βεβαίως, να σας υπενθυμίσω την Πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος 2577/9.3.2006, που επιβάλλει στα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεώσεις σε θέματα εσωτερικού ελέγχου. Οι κανόνες αυτοί είναι στενά συνδεδεμένοι και με την ορθή εταιρική διακυβέρνηση μιας Τράπεζας – ανεξάρτητα από το αν οι μετοχές της είναι ή όχι εισηγμένες σε χρηματιστήριο -, αφού, διασφαλίζοντας την ύπαρξη αυστηρών και αυτόνομων μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου, κατοχυρώνουν τη νομιμότητα λειτουργίας μιας τράπεζας από εποπτική άποψη, αλλά και σε σχέση με την προάσπιση των συμφερόντων της μειοψηφίας.

Δεν νομίζω πως θα διαφωνήσετε τώρα μαζί μου ως προς το ότι οι φορείς εσωτερικού ελέγχου της τράπεζας δεν ανταποκρίθηκαν στα καθήκοντα τους, όταν έθεσα υπόψη σας, αλλά και των ιδίων των εσωτερικών ελεγκτών, το θέμα της Probank Leasing. Εσωτερικός έλεγχος σημαίνει ανεξάρτητος μηχανισμός που ελέγχει αυτόνομα και ανεπηρέαστα από τη γνώμη και τη βούληση της διοίκησης τα ζητήματα που τίθενται. Του θέματος που σας έθεσα επελήφθητε μόνον εσείς και, προφανώς, το επιτελείο σας, χωρίς να δώσετε τη δυνατότητα σε ανεξάρτητο όργανο, που έπρεπε να λειτουργεί στην Τράπεζα, να μορφώσει και εκείνο αυτόνομα, υπεύθυνα και ανεπηρέαστα γνώμη επί του θέματος.

Η ύπαρξη ενός αποτελεσματικού Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου, ανεξάρτητου από τη διοίκηση της Τράπεζας, που θα εξελέγετο από τη μειοψηφία και θα επιλαμβανόταν αυτοδικαίως οποιουδήποτε παραπόνου ή θέματος τίθεται σε σχέση με τη διοίκηση της Τράπεζας, θα διασφάλιζε περισσότερη αντικειμενικότητα, θα προωθούσε τη νομιμότητα και θα εξυπηρετούσε καλύτερα τα συμφέροντα όλων των μετόχων της Τράπεζας. Είναι, επομένως, προς το συμφέρον όλων.

Προς διασφάλιση, λοιπόν, αυτών των συμφερόντων στο μέλλον, θα επαναλάβω την ανάγκη σύστασης ανεξάρτητης και αντικειμενικής Επιτροπής Ελέγχου, μη συνδεόμενης με τα εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας, στην οποία θα συμμετέχουν και εκπρόσωποι της μειοψηφίας των μετόχων, των μη εκπροσωπουμένων δηλαδή μέχρι τώρα, άμεσα ή έμμεσα, στη Διοίκηση της Τράπεζας. Δύο τουλάχιστον από τα μέλη της εν λόγω Επιτροπής θα πρέπει να συμμετέχουν και στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας και να μην έχουν, κατ’ουσίαν, προταθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, όπως συνέβη στο παρελθόν. Τα πρόσωπα αυτά θα πρέπει να διαθέτουν την απαιτούμενη αξιοπιστία, κύρος, τεχνογνωσία και ανεξαρτησία και να αφιερώσουν τον απαραίτητο χρόνο για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους. Παράλληλα, τροποποίηση στην κατεύθυνση αυτή του Εσωτερικού Κανονισμού της Τράπεζας θα θεσμοθετούσε διαδικασίες που κατοχυρώνουν την εύρυθμη λειτουργία της και θα απεδείκνυε έμπρακτα τις άριστες προθέσεις όλων.

Παρακαλώ, επομένως, να εξετάσετε με τη δέουσα σοβαρότητα τις προτάσεις μου, αναγνωρίζοντας τον εποικοδομητικό χαρακτήρα της κριτικής μου και της όλης στάσης μου, και να τις θέσετε ενώπιον του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας, εν συνεχεία δε να προωθηθούν προς λήψη αποφάσεων και από το αρμόδιο όργανο, τη Γενική Συνέλευση της Τράπεζας, ούτως ώστε να δοθεί λύση που διασφαλίζει τα συμφέροντα της Τράπεζας και των μετόχων της. Θα μου ήταν, πράγματι, εξαιρετικά δυσάρεστο να αναγκαστώ να αναπτύξω την επιχειρηματολογία που παραθέτω στην αρχή της επιστολής μου στη Γενική Συνέλευση της Τράπεζας - όπως τόνισα, σκοπός της παρούσας επιστολής μου δεν είναι να έρθω σε αντιπαράθεση μαζί σας ή με την Τράπεζα, σε επίπεδο δικαστικής διαμάχης, προκαλώντας το εύλογο ενδιαφέρον των μέσων μαζικής επικοινωνίας ή και άλλων προσώπων, που πρέπει οπωσδήποτε να αποφύγουμε -, αλλά να σας ευαισθητοποιήσω για την αναγκαία βελτίωση του εσωτερικού ελέγχου της Τράπεζας.

Με εκτίμηση

Για την Hellenic Investments Corporation