Hellenic Investments Corporation
Προς την
Τράπεζα της Ελλάδος
Διεύθυνση Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος
Αθήνα, 4 Σεπτεμβρίου 2007
Θέμα: ΤΡΑΠΕΖΑ PROBANK – Παράβαση διατάξεων της τραπεζικής νομοθεσίας
Κυρίες και κύριοι,
1. Η Εταιρία μας είναι μέτοχος της ανώνυμης τραπεζικής εταιρίας PROBANK (η «Τράπεζα») και ένας εκ των ιδρυτών της.
2. Κατά την άποψή μας, η Τράπεζα πάσχει σε θέματα εσωτερικού ελέγχου, εις τρόπον ώστε να τίθενται σε κίνδυνο τα συμφέροντα των μετόχων της, αλλά και, γενικότερα, η αποτελεσματική και ομαλή λειτουργία της Τράπεζας ως πιστωτικού ιδρύματος, από την άποψη της εποπτείας της. Ειδικότερα, αναφέρομαι στο κεφάλαιο IV ενότητα 2 α) με τίτλο «Επιτροπή Ελέγχου» της Πράξης του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος 2577/9.3.2006. Οι κανόνες αυτοί είναι στενά συνδεδεμένοι και με την ορθή εταιρική διακυβέρνηση μιας τράπεζας – ανεξάρτητα από το αν οι μετοχές της είναι ή όχι εισηγμένες σε χρηματιστήριο –, αφού, διασφαλίζοντας την ύπαρξη αυστηρών και αυτόνομων μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου, κατοχυρώνουν τη νομιμότητα λειτουργίας μιας τράπεζας από εποπτική άποψη, αλλά και σε σχέση με την προάσπιση των συμφερόντων της μειοψηφίας.
Προς την
Τράπεζα της Ελλάδος
Διεύθυνση Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος
Αθήνα, 4 Σεπτεμβρίου 2007
Θέμα: ΤΡΑΠΕΖΑ PROBANK – Παράβαση διατάξεων της τραπεζικής νομοθεσίας
Κυρίες και κύριοι,
1. Η Εταιρία μας είναι μέτοχος της ανώνυμης τραπεζικής εταιρίας PROBANK (η «Τράπεζα») και ένας εκ των ιδρυτών της.
2. Κατά την άποψή μας, η Τράπεζα πάσχει σε θέματα εσωτερικού ελέγχου, εις τρόπον ώστε να τίθενται σε κίνδυνο τα συμφέροντα των μετόχων της, αλλά και, γενικότερα, η αποτελεσματική και ομαλή λειτουργία της Τράπεζας ως πιστωτικού ιδρύματος, από την άποψη της εποπτείας της. Ειδικότερα, αναφέρομαι στο κεφάλαιο IV ενότητα 2 α) με τίτλο «Επιτροπή Ελέγχου» της Πράξης του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος 2577/9.3.2006. Οι κανόνες αυτοί είναι στενά συνδεδεμένοι και με την ορθή εταιρική διακυβέρνηση μιας τράπεζας – ανεξάρτητα από το αν οι μετοχές της είναι ή όχι εισηγμένες σε χρηματιστήριο –, αφού, διασφαλίζοντας την ύπαρξη αυστηρών και αυτόνομων μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου, κατοχυρώνουν τη νομιμότητα λειτουργίας μιας τράπεζας από εποπτική άποψη, αλλά και σε σχέση με την προάσπιση των συμφερόντων της μειοψηφίας.
Πλην όμως, οι φορείς εσωτερικού ελέγχου της Τράπεζας δεν ανταποκρίθηκαν στα καθήκοντά τους, όταν έθεσα υπόψη της διοίκησης της Τράπεζας, αλλά και των ιδίων των εσωτερικών ελεγκτών, το θέμα της PROBANK Leasing.
3. Ειδικότερα: Η Τράπεζα συμμετείχε στην ίδρυση της εταιρίας «Probank Χρηματοδοτικές Μισθώσεις Ανώνυμη Εταιρία» (η «Probank Leasing»), στην οποία συμμετείχαν επίσης ως συνιδρυτές, ιδρυτές της Τράπεζας και μέλη του Διοικητικού της Συμβουλίου, υπογράψαντες πάντες το συμβολαιογραφικό έγγραφο ιδρύσεως της εταιρίας αυτής και συμβληθέντες κατά τούτο μεταξύ τους. Συγκεκριμένα, υπεγράφη το υπ’ αρ. 40.385/6.3.2002 συμβόλαιο προς σύσταση της θυγατρικής της Τράπεζας εταιρίας Probank Leasing και συνεβλήθησαν, βάσει αυτού, με την Τράπεζα και μέλη του Διοικητικού της Συμβουλίου, ήτοι οι δύο Αντιπρόεδροι, κ. Μαρίνος Παράβαλος και κ. Πέτρος Σεπετάς, καθώς και ορισμένοι εκ των ιδρυτών μετόχων της. Εξ όσων γνωρίζω δεν υφίσταται πρακτικό Γενικής Συνέλευσης, από το οποίο να προκύπτει πως η εν λόγω σύμβαση είχε εγκριθεί από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων της Τράπεζας. Επί σχετικού ερωτήματος που απηύθυνα στον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Τράπεζας κ. Μιλτιάδη Δαμανάκη, δυστυχώς δεν έχω λάβει απάντηση. Βάσει του νόμου και των κρατούντων στη θεωρία και την πρακτική, θα έπρεπε να έχει ληφθεί προηγουμένως απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της Τράπεζας που εγκρίνει αυτή τη σύμβαση. Η απόφαση αυτή θα έπρεπε μάλιστα να κατονομάζει ρητώς και ειδικώς τα πρόσωπα του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας, καθώς και τους ιδρυτές της, οι οποίοι θα συμβάλλονταν μαζί της για την ίδρυση της Probank Leasing.
Η σύμβαση αυτή αντίκειται, ως φαίνεται, στην παράγραφο 2 του άρθρου 23α του κ.ν. 2190/1920, που απαγορεύει τη σύναψη συμβάσεων μεταξύ του νομικού προσώπου της ανώνυμης εταιρίας και ιδρυτή ή μέλους της διοίκησής της, χωρίς την προηγούμενη έγκριση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων, η οποία παρέχεται αν δεν αντιταχθεί το 1/3 του παρισταμένου και εκπροσωπουμένου μετοχικού κεφαλαίου. Ως γνωστόν, παραβίαση της διάταξης αυτής συνεπάγεται απόλυτη ακυρότητα των συμβάσεων και, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 23α του κ.ν. 2190/1920, επισύρει τις ποινές του άρθρου 58α του κ.ν. 2190/1920. Κατά τα κρατούντα στη θεωρία, η ακυρότητα αυτή καταλαμβάνει και την υπογραφή συμβολαίου ανώνυμης εταιρίας με μέλη της διοίκησής της ή ιδρυτές της προς ίδρυση νέας εταιρίας, χωρίς προηγούμενη άδεια της Γενικής Συνέλευσης κατά το άρθρο 23α του κ.ν. 2190/1920. Ειδικότερα, η υπ’ αρ. 939/1978 Γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους καταλήγει στο συμπέρασμα ότι σύμπραξη ανώνυμης εταιρίας με μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου αυτής για ίδρυση ανώνυμης εταιρείας χωρίς προηγούμενη ειδική έγκριση της Γενικής Συνέλευσης αντίκειται στη διάταξη του άρθρου 23α παρ. 2 κ.ν. 2190/1920. Στην ίδια κατεύθυνση και η θεωρία: Ε. Γκολογκίνα – Οικονόμου, εις «Δίκαιο της Ανώνυμης Εταιρίας» (επιμ. έκδ. Ευ. Περάκης), τόμος τρίτος (2000), άρθρο 23α, αρ. 61, σελ. 252, Αθ. Δημητρακάς στον "Πρακτικός Σύμβουλος Ανωνύμων Εταιρειών", Α’ τόμος, 2η έκδοση, σελ. 576.
4. Τα θέματα αυτά έθεσα υπόψη της Διοίκησης της Τράπεζας :
α) με την από 16.5.2007 επιστολή μου στον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Τράπεζας κ. Μιλτιάδη Δαμανάκη,
β) με την από 12.3.2007 επιστολή μου στον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Τράπεζας κ. Μιλτιάδη Δαμανάκη και
γ) με την εννεασέλιδη ομιλία μου, που ανέγνωσα στη Γενική Συνέλευση της Τράπεζας στις 31 Μαρτίου 2006, αντίγραφο της οποίας κατέθεσα στην ως άνω Γενική Συνέλευση της Τράπεζας και αποσπάσματα της οποίας, επιλεγέντα από τη Διοίκηση, καταχωρήθηκαν στα πρακτικά της (Συνημμένα 1 – 3).
Παρά το γεγονός ότι με τις επιστολές μου αυτές είχα αναφερθεί συγκεκριμένα και ειδικώς σε σειρά διατάξεων της νομοθεσίας, που είναι κρίσιμες σε σχέση με πράξεις ή παραλείψεις της Διοίκησης της Τράπεζας, και είχα παρακαλέσει τη Διοίκηση της Τράπεζας να επιδείξει την προσοχή και επιμέλεια που όφειλε και να απαντήσει στα ερωτήματά μου, η Διοίκηση της Τράπεζας είτε τα αντιπαρήλθε σιωπώντας, είτε δεν απάντησε επί της ουσίας σ’ αυτά, υπεκφεύγοντας, είτε εισέπραξα αόριστες υπεκφυγές και οιονεί μομφές που ετόλμησα να αμφισβητήσω τη νομιμότητα των πράξεων της διοίκησης της Τράπεζας.
5. Περαιτέρω, αγνοώ αν των θεμάτων αυτών που έθεσα επιλήφθηκε ποτέ η Επιτροπή Ελέγχου της Τράπεζας. Εσωτερικός έλεγχος σημαίνει ανεξάρτητος μηχανισμός που ελέγχει αυτόνομα και ανεπηρέαστα από τη γνώμη και τη βούληση της διοίκησης τα ζητήματα που τίθενται. Του θέματος που έθεσα επιλήφθηκε ενδεχομένως μόνον η διοίκηση της Τράπεζας, χωρίς να δοθεί η δυνατότητα στην Επιτροπή Ελέγχου, ως ανεξάρτητο όργανο, που έπρεπε να λειτουργεί στην Τράπεζα, να μορφώσει και εκείνο αυτόνομα, υπεύθυνα και ανεπηρέαστα γνώμη επί του θέματος. Η Επιτροπή Ελέγχου της Τράπεζας ουδέποτε ήλθε σε επαφή μαζί μου, ούτε μου γνώρισε ποτέ κανείς αν επιλήφθηκε αυτή του ζητήματος και πώς το αντιμετώπισε.
Κρίνω απαραίτητο στο σημείο αυτό να επισημάνω ότι το θέμα του κύρους της σύμβασης για την ίδρυση της PROBANK Leasing, εκτός από την προβληματική του άρθρου 23α, εδράζεται και σε ευρύτερες αρχές του δικαίου των εμπορικών εταιριών και, ιδιαιτέρως, σε εκείνη της ισότητας, όπως η τελευταία απορρέει από το άρθρο 30 παρ. 1 του κ.ν 2190/1920, αλλά και από το γενικότερο πνεύμα που διέπει την εμπορική νομοθεσία. Η αρχή της ισότητας δεν περιορίζεται μόνο στην ισότητα των μετοχικών δικαιωμάτων («καταστατική αρχή της ισότητας»), αλλά έχει ευρύτερο περιεχόμενο, το οποίο συνίσταται στην απαγόρευση αυθαίρετης και χωρίς αντικειμενική δικαιολόγηση άνισης μεταχείρισης των μετόχων. Αποφάσεις ή ενέργειες των εταιρικών οργάνων οι οποίες θίγουν την αρχή της ίσης μεταχείρισης δεν είναι νόμιμες. Αλλά και αντίστροφα, παραχώρηση σε ορισμένους μετόχους περισσότερων δικαιωμάτων ή πλεονεκτημάτων από τους άλλους είναι σύννομη εφόσον η ενέργεια αυτή είναι ουσιαστικά δικαιολογημένη.
6. Έχω, λοιπόν, την εντύπωση ότι λείπει από την Τράπεζα μία αποτελεσματική Επιτροπή Ελέγχου, όπως επιβάλλεται από την ΠΔ/ΤΕ 2577/9.3.2006 κεφάλαιο IV ενότητα 2 α, η οποία είναι ανεξάρτητη από τη διοίκηση της Τράπεζας και επιλαμβάνεται αυτοδικαίως οποιουδήποτε παραπόνου ή θέματος τίθεται από πελάτες, μετόχους ή και τρίτους σε σχέση με τη διοίκηση της Τράπεζας. Η έλλειψη αυτή δεν είναι μόνον εις βάρος της αντικειμενικότητας, αλλά θέτει σε κίνδυνο την τήρηση της νομιμότητας, ιδιαίτερα τα συμφέροντα της μειοψηφίας και όλων των μετόχων της Τράπεζας, αλλά και την εύρυθμη λειτουργία της.
Πέραν αυτών, σημασία μεγάλη έχει, όμως, και ο τρόπος με τον οποίο αντέδρασε η διοίκηση της Τράπεζας στις καλόπιστες επισημάνσεις μου και στην πρότασή μου για την ανάγκη σύστασης ανεξάρτητης και αντικειμενικής Επιτροπής Ελέγχου, μη συνδεόμενης με τα εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας, στελεχωμένη από πρόσωπα που διαθέτουν την απαιτούμενη αξιοπιστία, κύρος, τεχνογνωσία και ανεξαρτησία και αφιερώνουν τον απαραίτητο χρόνο για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους: Χωρίς διαφάνεια, με αόριστες υπεκφυγές, σαν να μην υπήρχε Επιτροπή Ελέγχου. Η διοίκηση της Τράπεζας δεν αντέδρασε στις επισημάνσεις και καταγγελίες μου με τον δέοντα τρόπο, δηλαδή με διαφάνεια, παρρησία και διάθεση αυτοκριτικής, έναντι εμού με τις απαντήσεις που μου έδωσε, αλλά – εξ όσων τουλάχιστον γνωρίζω – ούτε και εσωτερικώς έλαβε τα οφειλόμενα μέτρα, όπως επιβάλλεται από την ΠΔ/ΤΕ 2577/9.3.2006, ενεργοποιώντας την Επιτροπή Ελέγχου.
Αναγκάζομαι, επομένως, να απευθυνθώ στην Τράπεζα της Ελλάδος, ως εποπτική αρχή, και να θέσω υπόψη της τα γεγονότα αυτά, προκειμένου να διερευνηθούν και να διαπιστωθεί αν υφίσταται και λειτουργεί η Επιτροπή Ελέγχου της Τράπεζας, όπως επιβάλλει η ΠΔ/ΤΕ 2577/9.3.2006. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα διασφαλισθούν όχι μόνον τα συμφέροντα της Τράπεζας και των μετόχων της, αλλά και η εύρυθμη λειτουργία της, αφού θα προληφθούν εξελίξεις που θα μπορούσαν να την θέσουν σε κίνδυνο.
Παρακαλώ για τις ενέργειές σας και την ενημέρωσή μου σχετικώς.
Με τιμή,
Για την Hellenic Investments Corporation
Κοινοποίηση:
Υπουργείο Ανάπτυξης
Γενική Γραμματεία Εμπορίου
Γενική Διεύθυνση Εσωτερικού Εμπορίου
Διεύθυνση Α.Ε. και Πίστεως
Τμήμα: Β’ (Τραπεζικών Επιχειρήσεων)
